Ngày xưa có một anh chàng sinh viên nghèo, thật thà, ngay thẳng, sống trong một căn gác xếp, chẳng có lấy một tí gì. Cũng trong căn nhà ấy lại có một ông bán hàng tạp hóa lương thiện và là chủ của căn nhà. Bạn của ông là một con quỷ sứ. Đêm Noel ông cho nó một bát bột ngào sữa và một mẩu bơ to tướng. Con quỷ sứ ở ngay trong cửa hàng, nơi nó biết đến là lắm chuyện.
Một buổi tối kia, chàng sinh viên đi cửa sau vào mua nến và phó mát. Chàng không có ai giúp việc và vẫn phải tự đi mua lấy các thứ. Người ta giao hàng và chàng trả tiền. Ông chủ cửa hàng gật đầu chào chàng, chàng sinh viên đáp lễ và dừng lại đọc tờ giấy gói miếng phó mát của mình. Đó là một tờ giấy xé ở một cuốn sách cũ, lẽ ra không nên xé vì cuốn sách ấy là một tập thơ.
Ông chủ cửa hàng bảo:
- Cuốn sách ấy có nguyên vẹn đâu. Có một bà lão đem đổi cho tôi lấy một nắm cà phê đấy mà. Đưa tôi tám silinh, tôi sẽ đưa nốt chổ còn lại cho anh.
- Không! có đổi lấy miếng phó mát thì đổi, tôi ăn bánh mì với bơ thôi cũng đủ, xé một cuốn sách như vậy thật đáng tiếc. Bác là một con người khôn ngoan thực tế, nhưng đối với thơ ca, bác cũng chỉ hiểu biết đại khái như cái sọt này mà thôi!
Nói như vậy cũng khá vô lễ, nhất là đối với cái sọt, nhưng ông chủ hàng vẫn cười, anh sinh viên cũng cười....
Họ đùa nhau, nhưng con quỷ sứ thấy có người nói như vậy lấy làm tức lắm, vì ông chủ hiệu tạp hóa bán loại bơ ngon nhất, lại là chủ của nó.
Đêm đến, lúc mọi người đi ngủ cả, trừ anh chàng sinh viên, con quỷ sứ bèn lẻn vào buồng bà chủ lấy hàm răng giả của bà. Cái hàm răng ấy có phép kì diệu, chỉ cần đặt nó lên bất cứ vật gì trong buồng lập tức vật ấy sẽ nói được và sẽ phát ra những tư tưởng cảm xúc của nó, không kém gì bà chủ, có điều là không bao giờ nói cùng với bà ta cả; thế cũng may, nếu không thì đâm ra cả hai cùng nói trong mồm.
Con quỷ sứ đặt hàm răng vào trong sọt đựng báo củ và hỏi sọt:
- Có đúng là mày không biết thơ là gì phải không?
- Biết lắm chứ, sọt nói, thơ là cái ta vẫn thấy ở phía dưới các tờ báo và thường được người ta cắt ra ấy mà. Tôi tưởng rằng tôi còn chứa nhiều thơ hơn một anh sinh viên ấy chứ, nhưng ví với ông chủ thì tôi còn kém xa.
Con quỷ sứ đặt hàm răng giả lên cái cối xay cà phê, rồi đặt lên hủ đựng bơ và ngăn kéo đựng tiền. Chúng đều đồng ý kiến với sọt. Phải tôn trọng ý kiến của đa số.
Quỷ sứ nói:
- Thôi đến lượt anh sinh viên!
Nó trèo lên thang gác nhà bếp lên đến tận căn gác xép tồi tàn của chàng sinh viên, bên trong vẫn còn sáng. Con quỷ sứ dòm qua lỗ khóa thấy chàng sinh viên đang ngồi đọc những trang sách nát trong cuốn sách của ông chủ hàng. Nhưng sao căn phòng lại sáng đến thế! Cuốn sách phát ra một tia sáng tỏa ra như một gốc cây, vươn rất cao và xõa cành trên đầu người đọc sách. Tấm lá nào cũng tốt tươi, mỗi đóa hoa là một cái đầu thiếu nữ xinh tươi với cặp mắt huyền đen láy hoặc những đôi mắt xanh cực kỳ trong sáng. Mỗi quả là một vì sao lấp lánh và trong phòng vang lên tiếng đàn hát mê hồn....
|